بسم الله الرحمن الرحیم

مجوّز لعن، هر عمل و گفتاری است که مقتضی و سبب عقوبت و عذاب الهی بر کسی باشد مانند: فسق و فجور و کفر و کذب و ظلم و قتل نفس محترمه و… چنانچه خداوند سبحان دربارۀ «قتل» که بدترین اقسام ظلم است فرموده: «و غَضِبَ اللهُ علیهِ وَ لَعَنَه»۱ یعنی:«خداوند خشم کرد بر او و لعنت کرد او را.»

و دربارۀ «کذب» فرموده است: (و الخامسةُ أَنَّ لعنة اللهِ علیهِ کانَ مِنَ الکاذبین)۲ یعنی:«مرتبۀ پنجم این که لعنت خدا بر او اگر از دروغگویان باشد.» و دربارۀ «ظلم» فرموده است: (ألا لعنَةُ الله علی الظالِمین)۳

و اینچنین است که دشمنان اهل بیت علیهم السلام خصوصاً بزرگان آنها مانند:«جبت و طاغوت» موجبات لعن را مرتکب شده اند، که از احادیث و روایات متعدد استفاده می شود که لعنت بر آنها و بیزاری از آنها واجب است. و دوستی (تولّی) آل محمد علیهم السلام بدون بیزاری (تبری) از دشمنان آنان حاصل نمی شود. پس مستحب مؤکد است که انسان، ظالمان بر محمد و آل محمد علیهم السلام را به نحوی که در روایات آمده و یا به طور مطلق یعنی به لفظ «اللهم العنهم» لعنت کند.

چنانچه در «شفاء الصدور» آمده که از «عیون» و «امالی» به سند متصل از امام رضا علیه السلام نقل کرده است که آن حضرت به ریّان بن شبیب فرمودند:«اگر خواستار آن هستی که در غرفه های بهشتی همنشین پیامبر و خاندان او باشی، بر قاتلان حسین بن علی علیهما السلام لعنت کن و اگر بخواهی ثواب شهیدان در رکاب او را درک کنی هر وقت یاد حسین علیه السلام کردی بگو: «یا لیتنی کنتُ معهم فأفوز فوزاً عظیما» (کاش من هم با ایشان بودم تا رستگاری ابدی را نائل می شدم.»۴

و نیز در«کامل الزیارات» از داود رقّی نقل می کند:«خدمت امام صادق علیه السلام بودم که حضرت آب طلب کردند و چون آب را آشامیدند چشمان حضرت پر از اشک شد و فرمود:«لعن الله قاتل الحسین علیه السلام». آنگاه فرمود:«ای داود! هیچ بنده ای نیست که آبی بنوشد و یاد از لب تشنۀ جدّم حسین علیه السلام کند و قاتلانش را لعنت کند مگر آن که خدای عزّوجلّ برای او صد هزار حسنه بنویسد و صد هزار گناهش را محو کند و صد هزار درجه مقامش را بالا ببرد و ثواب آزاد کردن صد هزار بنده را به او عطا کند و در روز قیامت خدای تعالی او را با شادکامی و خاطر آسوده محشور کند.»۵

و نیز در کتاب «بحارالانوار» از «تهذیبِ» شیخ به سندش حسین بن ثویر و ابوسلمه سراج نقل کرده که این دو گفتند:«از امام صادق علیه السلام شنیدیم که آن حضرت بعد از هر نماز واجب لعن می کرد چهار ملعون و چهار ملعونه را. اما مردان عبارتند از: تیمی و عدوی و فعلان و معاویه و نام آنها را تصریح می فرمود (فلانی و فلانی و فلانی و معاویه) و زنان عبارت بودند از: فلانه و فلانه و هنده و ام الحکم خواهر معاویه. (مراد از فلانه و فلانه دو دختران فلانی و فلانی هستند.)۶

پس از احادیث فوق به خوبی معلوم شد که با قطع نظر از وجوب تبرّی و لعن قلبی، تصریح به لعنِ بعضی که به آنها اشاره شد برای مؤمنان مستحب مؤکّد است.

 «بر عمر لعنت بر آل حیدر صلوات»


1-نساء/93 .

2-نور/7 .

3-اعراف/44 .

4-رسالۀ تولی و تبرّی؛ ص 82 .

5-همان .

6-همان .