بسم الله الرحمن الرحیم

3-آیا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و سایر معصومین علیهم السلام خود لعن و تبرّی می نمودند؟ و آیا در کتب روایی صحیح داریم که ایشان علیهم السلام اشخاص خاصّی را لعن نموده باشند؟

در روایات موارد متعدّدی نقل شده که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت گرامیشان علیهم السلام صریحاً به صورت عامّ و یا خاصّ لعن و تبرّی نموده اند که  ذیلاً به عنوان نمونه به چند مورد از آنها اشاره می شود:

1-رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم لعن نموده اند:

الف) عمر بن الخطاب لعنة الله علیه از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت می کند: «احفظونی فی عترتی و ذریّتی فمن حفظنی فیهم حفظه الله، ألا لعنة الله علی من آذانی فیهم… ثلاثاً».1

یعنی: «حرمت مرا در عترت و ذریّه ام حفظ کنید، پس هر کس حرمت من را در آنان حفظ نماید خدا او را حفظ کند و بدانید لعنت خدا بر کسی است که مرا در مورد عترت و ذریّه ام آزار و اذیّت نماید…(حضرت سه مرتبه این مطلب را تکرار نمودند)».

ب) ابوسعید خدری روایت می کند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «أحبّوا علیّاً فإنّ لحمه لحمی و دَمه دَمی، لعن الله أقواماً من أُمّتی ضَیَّعوا فیه عَهدی و نسبوا فیه وصیّتی، ما لَهُم عند الله من خلاق.»2

یعنی: «علی علیه السلام را دوست بدارید به درستی که گوشت و خون علی گوشت و خون من است، خدا لعنت کند اقوامی را از امّت من که ضایع کردند عهد من را در مورد علی علیه السلام و مانع وصیّت من دربارۀ او شدند، آنان کسانی هستند که در نزد خدا برای آنها هیچ نصیبی نمی باشد.

2-لعن امیرالمونین علی علیه السلام:

الف)قال علی علیه السلام: «لعن الله عمراً فلولاه ما زَنی إلّا شقّی أو شقّیة».3

یعنی: «خدا عمر را لعنت کند، اگر او نبود هیچ مرد و زنی زنا نمی کرد مگر زن و مرد شقّی»

ب) همچنین در حدیث 67 کتاب سلیم بن قیس آمده که حضرت علی علیه السلام به عمّار فرمودند: «خدا رحمت کند سلمان و ابوذر و مقداد را، هیچ کسی به اندازۀ ایشان آن دو را نشناخت و از آنان بیزاری نجست و آنان را لعنت ننمود».

3-حضرت فاطمۀ زهرا علیها السلام خطاب به ابوبکر ملعون فرمودند: «و الله لأعُونّ الله علیک فی کلّ صلاة اُصلّیها»4

یعنی: به خدا قسم، در هر نمازم بر تو نفرین می کنم.

4-امام سجاد علیه السلام:

ابوحمزۀ ثمالی از آن حضرت سؤال کرد: «أسألک عن فلان و فلان قال علیه السلام: فعلیهما لعنة الله بلعناته کُلّها»5

یعنی: «از شما راجع به فلانی و فلانی (ابوبکر و عمر) سؤال می کنم. حضرت علیه السلام فرمودند: لعنت خدا با تمام لعناتش بر آن دو باد.»

5-امام محمد باقر علیه السلام

الف) از حنّان بن سُدیر از پدرش از امام باقر علیه السلام نقل شده که حضرت علیه السلام فرمودند: «و الله ما ماتَ منّا میّت قطّ إلّا ساخطاً علیهما و ما منا الیوم إلّا ساخطاً علیهما یوصی بذلک الکبیر منّا الصغیر…ألا فعلیهما لعنة الله و الملائکة و الناس أجمعین…».6

یعنی: «به خدا قسم هیچ یک از ما از دنیا نمی رود مگر اینکه غضبناک باشد از آن دو (ابوبکر و عمر لعنة الله علیهما) و هیچ روزی بر ما نمی گذرد مگر اینکه نسبت به آن دو خشمگین هستیم و بزرگانمان به کوچکترها به این امر سفارش می کنند…لعنت خدا و ملائکه و تمامی مردم بر آن دو باد».

ب) «ورد بن زید» گوید: «سألنا محمد بن علی علیه السلام عن ابی بکر و عمر؟ فقال علیه السلام: من کان یعلم أن الله حکم عدل، بریءٌ منهما، و ما من محجمة دم یهراق إلّا و هی فی رقابهما».7

یعنی: «پرسیدیم از امام باقر علیه السلام دربارۀ ابربکر و عمر؟ حضرت علیه السلام فرمودند: آن کسی که بداند خداوند حکیم و عادل است از آن دو بیزاری می جوید، و هیچ قطرۀ خونی نیست که ریخته شود مگر آن که به گردن آن دو می باشد.»

ج) قال الباقر علیه السلام: «ثلاثةُ لا یُصعَدُ عَمَلُهُم إلی السماء و لا یُقبل منهم عملٌ: مَن ماتَ و لنا أهل البیتِ فی قلبه بُغضٌ و مَن تولّی عدوّنا و مَن تولّی أبابکر و عُمَرَ».8

یعنی: «سه تن اعمالشان به آسمان نمی رود و هیچ عملی از آنان قبول نمی شود: هر کس بمیرد و در قلبش دشمن ما اهل بیت باشد و هر کس دشمن ما را دوست بدارد و هر کس ابوبکر و عمر(لعنة الله علیهما) را دوست بدارد».

۶-امام جعفر صادق علیه السلام:

الف) حسین بن ثویر و ابن سلمۀ سرّاج می گویند: «سمعنا أباعبدالله علیه السلام و هو یلعن فی دبر کلّ صلاة مکتوبة أربعة من الرّجال و اربعاً من النساء فلاناً و فلاناً و فلاناً و معاویه – و یسَمّیهم – و فلانة و فلانة و هنده و ام الحکم اُخت معاویه.»۹

یعنی : «از امام صادق علیه السلام شنیدیم که بعد از هر نماز چهار مرد و چهار زن را لعنت می کردند: ابوبکر و عمر و عثمان و معاویه و عایشه و حفصه و هنده و ام الحکم خواهر معاویه».

ب) قال الصادق علیه السلام: «ثلاثة لا یُکلّمهم الله یوم القیامة و لا یزکّیهم و لَهُم عذاب ألیم : من ادَّعی إمامة من الله لیست لَه و مَن جَحَدَ إماماً مَن زَعَمَ أنّ لَهُما فی الإسلام نصیباً»۱۰

یعنی: «سه دسته اند که خداوند متعال در روز قیامت با آنها تکلّم نمی کند و آنها را از گناه پاک نمی کند و برای آنها عذابی دردناک است: کسی که به دروغ ادّعای امامت از جانب خداوند نماید و کسی که با امامِ منصوب از جانب خداوند به ستیز افتد، و کسی که گمان نماید برای ابوبکر و عمر (لعنة الله علیهما) در اسلام نصیب و بهره ای است.»

ج) قال الصادق علیه السلام: «و الذی بَعَث محمّداً بالحقّ لَو أَنَّ جبرئیل و میکائیل کان فی قلبَیهما شیءُ ]من حُبِّهما[ لاکَبَّهمَا اللهُ فی النّار علی وُجوهِهِما»۱۱

یعنی: «سوگند به آن کسی که حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را بر حقّ مبعوث نمود، اگر در قلب جبرئیل و میکائیل ذرّه ای از حبّ آن دو نفر ]ابوبکر و عمر[ (لعنة الله علیهما) باشد، خداوند آنها را با صورت در آتش جهنّم خواهد انداخت.»

7-امام جواد علیه السلام:

زکریا بن آدم می گوید:«إنّی لعند الرضا علیه السلام إذ جیء بأبی جعفر له و سنّه أقلّ من أربع فضرب بیده إلی الأرض و رفع رأسه إلی السماء وهو یفکّر فقال له الرضا علیه السلام: بنفسی أنت! لِمَ طال فکرک! فقال: فیما منع باُمّی فاطمة، أما و الله لاخرجنهما ثمّ لاُحرقّنهما ثم لا ذریّنهما، ثمّ لأنسفنّهما فی الیّم نسفاً،فاستدناه و قبّل ما بین عینیه، ثم قال علیه السلام أنت لها یعنی الامامة.»۱۲

یعنی: «در خدمت امام رضا علیه السلام بودم که امام جواد علیه السلام را که در سن کمتر از چهار سال بودند را آوردند. پس امام جواد علیه السلام با دست خود به زمین زد و سر مبارک خود را به طرف آسمان بلند کرد و در فکر فرو رفت. امام رضا علیه السلام فرمودند: جانم فدایت! برای چه چیزی اینقدر فکر می کنی/ امام جواد علیه السلام عرضه داشتند: بر آن مصائبی که نسبت به مادرم فاطمه علیها السلام روا داشته شد. به خدا سوگند آن دو (ابوبکر و عمر لعنة الله علیهما) را از قبر بیرون می آورم و آتش می زنم، پس خاکستر آنها را بر باد داده یا به دریا میریزم. پس امام رضا علیه السلام آن حضرت را نزدیک به خود نمودند و بین دو چشمش را بوسه زدند و فرمودند: تو لایق امامت هستی».

8-امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

امام صادق علیه السلام فرمودند: «إذا قدم القائم علیه السلام…فیلعنهما و یتبرء منهما».۱۳

یعنی: «هنگامی که حضرت قائم علیه السلام ظهور فرماید آن دو را لعنت نموده و از آنها برائت می جوید.»

«بر عمر لعنت بر آل محمد صلوات»


1-فرحة الزهراء به نقل از کشف الغمّه، ج 1، ص 461.

2-فرحة الزهراء به نقل از أمالی شیخ طوسی، ح 69، ح 101.

3-بحارالانوار، ج 53، ص 31.

4-الامامة و السیاسة، ص 20.

5-فرحة الزهراء به نقل از بصائر الدرجات، ص 269.

6-کفای، ج 8، ص 245، ح 340.

7-بحارالنوار، ج 30، ص 383.

8-بحارالانوار، ج 30، ص 383، تقریب المعارف، ص 167.

9-کافی، ج 3، ص 342، ح 10.

10-کافی، ج 1، ص 372.

11-بحارالنوار، ج 45، ص 339، کتاب السرائر، ج 3، ص 566.

12-فرحة الزهراء، به نقل از دلائل الامامة، ص 212.

13-بحارالانوار، ج 52، ص 386، ح 201.